Szpotawość kolan to sytuacja w której to staw kolanowy zapada się do boku- do zewnętrznej strony. Jeśli szpotawość odnosi się do obu nóg będą one układały się w swoisty sposób.
Co się dzieje gdy kolano jest szpotawe ?
W prawidłowych warunkach kość udowa porusza się w stosunku do kości podudzia (piszczelowa i strzałkowa) zachowując adekwatne ułożenie. Jakość takiego ślizgu będzie dobra ponieważ kolano https://blogfreely.net/fizjoterapiasanok64/bol-i-przeskakiwanie-w-barku-kliknij-po-wiecej :
od bocznej strony za pomocą:
-więzadła poboczne kolana,
-ścięgna mięśni podążających tym rejonem np. napinacza powięzi szerokiej,
-łąkotkę boczną, która jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące,
od strony wewnętrznej za to stabilizację zapewnią:
-więzadła poboczne przyśrodkowe,
-ścięgna mięśni przebiegających tym rejonem np. przywodziciele,
-łąkotka przyśrodkowa, która jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące.

Właściwe ustawienie kości względem siebie zdaje się być istotne do pracy wyżej przytoczonych struktur. W przypadku gdy jednakże staw kolanow ucieka do boku (szpotawość) zaburza to ustawienie łąkotki bocznej, która nie ślizga się dobrze, napięcie torebki stawowej a także więzadeł od strony zewnętrznej, krytycznie wpływa na działanie mięśni zlokalizowanych w tym obszarze.
Szpara stawowa kolana się poszerza a sam staw traci swą stabilność i wydaje się mocniej skłonny na kontuzję polegającą na „ucieknięciu kolana do boku”, grozi to naderwaniem więzadeł pobocznych czy też chociaż kontuzji łąkotki.
Pozostaje dodać, że jeżeli szpara stawowa po stronie zewnętrznej zostanie rozszerzona, to po stronie wewnętrznej- prawdopodobnie dojdzie do zmniejszenia szpary stawowej, a co za tym idzie do większej kompresji na łąkotkę przyśrodkową- ta sytuacja zwielokratnia ryzyko urazu łąkotki przyśrodkowej !

Z jakiego powodu kolano jest szpotawe ?
To fundamentalne pytanie które to należy sobie postawić zanim przystąpimy do fizjoterapii.
Powodów może okazać się wiele- nieprawidłowe położenie kości wobec siebie, rozluźnienie aparatu więzadłowego w kolanie, nieprawidłowe ustawienie miednicy, lub chociażby wadliwe ustawienie stawu skokowego.

Z rozlicznych powodów kość udowa jest w stanie się skręcić w stosunku do kości podudzia osłabiając zewnętrzną część stawu.
https://fizjoterapiasanok74.hatenablog.com/entry/2019/12/04/185949 z tym zrobić ?
Aby wziąć się za rehabilitację tego typu przypadłości powinno się w pierwszej kolejności wykryć przyczynę tegoż stanu rzeczy. Żeby to uczynić jesteśmy w stanie zrobić:
-testy więzadeł kolana- ażeby zbadać czy jest poprawnie stabilizowane,
-testy mięśniowe- tak by posprawdzać czy napięcie mięśni jest prawidłowe,
- testy łąkotek- tak by ustalić czy pracują należycie i są dobrze ustabilizowane,
-należy sprawdzić ustawienie i zakresy ruchu stopy- jej nieprawidłowe położenie jest w stanie pobudzać skręcenie podudzia wobec kości udowej,
-powinno się zbadać ustawienie miednicy i zakresy ruchu stawu biodrowego- nieprawidłowości w tym rejonie są w stanie rodzić skręcenie kości udowej wobec kości podudzia.

Po pierwsze skrupulatne testowanie.
Wówczas gdy już odnotujemy, iż coś okazuje się być nie tak, że kolano naszego dziecka ucieka, ustawia się nieprawidłowo, bądź dziecko narzeka na ból postanawiamy udać się do specjalisty- tylko do jakiego ? Większość rodziców udaje się do lekarza pierwszego kontaktu, jednakże ten rzadko kiedy bywa biegły w ortopedii czy rehabilitacji. Tym samym też wypisuje skierowanie do lekarza ortopedy, który to ma ocenić i zdiagnozować problem. Tutaj często powstaje się pierwsze zdziwienie, albowiem do lekarza specjalisty zazwyczaj oczekuje się w kolejce i to dosyć sporo. Na takiej wizycie lekarz winien stwierdzić problem, i dodatkowo jego źródło- ponieważ to jest kluczowe w procesie leczenia. Powinien ocenić postawę dziecka, zbadać zakresy ruchu (nie tylko kolan, ale także wszystkich stawów kończyny dolnej i miednicy. Trzeba zbadać też stabilność poszczególnych stawów a, także funkcjonowanie więzadeł. Jeżeli już odbędziemy takową wizytę, lekarz przebada dziecko i wykryje https://thorsenhusted313.shutterfly.com/30 którym są szpotawe kolana pewnie wystawi skierowanie na rehabilitację. W tego typu skierowaniu będzie napisane rozpoznanie: „Kolana szpotawe” a także, jakiego typu dzialania wykonać, na ogół okaże się to: gimnastyka korekcyjna i ewentualnie masaż, oraz fizykoterapia. Tutaj pojawia się pierwszy zgrzyt, bo skoro lekarz bada dziecko, zna przyczynę problemu a dla rehabilitanta przedstawia jedynie skierowanie na ćwiczenia korekcyjne- to skąd nasz rehabilitant ma wiedzieć jakiego rodzaju to ćwiczenia ? W końcu rodzaj wykonywanej gimnastyki będzie zależał od tego jakie jest podłoże problemu, czy zachodzi przykurcz w biodrze ? A może mięśnie stabilizujące kolano mają za niskie napięcie i kolano jest niestabilne - wówczas ćwiczenia będą wyglądały zupełnie odmiennie. Zachodzi dlatego pytanie- czy rehabilitant nie powinien samodzielnie przebadać i zdiagnozować dziecka ? A jeśli tak, to po co w tymże łańcuchu wstawiać lekarza rodzinnego i ortopedę ?
W czasie ćwiczeń.
Kiedy dziecko jest już na rehabilitacji powinniśmy się upewnić, że wykonuje poprawne ćwiczenia ! W wielu przypadkach bowiem przytrafia się tak, że przez natłok pracy i pacjentów prowadzi się tego rodzaju gimnastykę w grupach. Co więcej, są to grupy mieszane z dziećmi które posiadają różnorodne schorzenia. Należy więc postawić pytanie- czy dziecko które ma szpotawe kolana, ma wykonywać te same ćwiczenia co dziecko z odstającą łopatką ? Oczywiście, że nie. Tego typu przypadki muszą być prowadzone osobno, mieć indywidualnie dopasowane ćwiczenia i wykonywać je pod okiem fizjoterapeuty. Biorąc pod uwagę, że szpotawe kolano może mieć odmienne przyczyny z przekonaniem wolno stwierdzić, że 2 osoby mające szpotawe kolana mogą wykonywać inny rodzaj ćwiczeń albowiem przyczyna ich problemu wydaje się być inna !
Co mam zrobić jeżeli moje dziecko ma szpotawe kolana ?
Z wcześniej opisanego tekstu możemy wyciągnąć zasadniczy wniosek. Możesz włóczyć się po lekarzach w celu uzyskania właściwej diagnozy i zlecenia rehabilitacji, lub możesz też udać się do fizjoterapeuty, który to przebada, zdiagnozuje i wykona rehabilitację Twojego dziecka.